Ook tijdens een pandemie blijven burgers en patiënten nieuwsgierig naar wat zou kunnen helpen om de pandemie de baas te worden, en hun eigen gezondheid en die van anderen te beschermen.
Voor die onderzoeksdrift was geen plaats tijdens de corona-pandemie. Mijn Data Onze Gezondheid, coördinator van ZelfOnderzoek Netwerk Nederland (ZONN) en Wageningen Universiteit bundelden krachten en voerden in opdracht van ZonMw een verkenning uit naar de mogelijkheden voor burgerwetenschap voor pandemische paraatheid.
Wat zijn de kansen, welke randvoorwaarden zijn er nodig om die te verzilveren en wat zou er dan nu moeten gebeuren? 14 interviews en 4 interactieve workshops later – waaraan diverse leden van het ZelfOnderzoek Netwerk Nederland deelnamen – is nu het rapport klaar.
In het kort:
- ja er zijn vele kansen voor burgerwetenschap voor pandemische paraatheid, en de onderzoekende vermogens van burgers vormen een zeer waardevolle aanvulling op de bestaande onderzoekscapaciteit;
- die kansen kunnen alleen gegrepen worden als ver vóór een pandemie, en in algemene zin, ver vóór een ramp geïnvesteerd wordt in een geoliede infrastructuur voor burgerwetenschap, zowel in de sociale, materiele als de technologische betekenis ervan.
Lees de uitgebreide samenvatting ‘Rapport Burgerwetenschap voor Pandemische Paraatheid’ of download het volledige rapport hier: Rapport Burgerwetenschap voor Pandemische Paraatheid >>
Kansen, randvoorwaarden en stappen vooruit
Het rapport beveelt aan:
- Creëer onderling verbonden knooppunten voor burgerwetenschap, verspreid over regio’s, maatschappelijke lagen en thema’s door aan te sluiten bij en het versterken van bestaande organisaties
- Maak deelname van burgers aan kennisontwikkeling mogelijk door educatie en scholingsmogelijkheden voor burgers; een data-infrastructuur die óók voor burgers toegankelijk is; door de sociaalpsychologische dynamiek tijdens een pandemie te waarderen vanuit het perspectief van concepten als Post-Traumatische Groei.
- Omarm de pluriformiteit van methoden van onderzoek opdat een breed palet aan kennis en expertise gestoeld op de praktijk beschikbaar komt – ‘Practice Based Evidence’.
Wat gaat er met dit rapport gebeuren?
Hoofdauteur Gaston Remmers (MD|OG): “Of het rapport wordt opgepikt door beleid en politiek weten we niet – gezien de bezuinigingen die dit kabinet doorvoert op wetenschap en speciaal op Open Science is het niet vanzelfsprekend. We weten ook niet of toekomstige kabinetten het zullen omarmen. Wat we wél weten is dat burgerwetenschap potentieel een enorm verbindende factor kan spelen in het bijeenbrengen van onze samenleving. Juist omdat de randvoorwaarden voor een goed functionerende burgerwetenschap een heel goed ontwikkeld en gearticuleerd maatschappelijk middenveld is.”
“De ruggengraat voor veerkracht en crisis-response is een fijn dooraderde ‘civic society’, waarin de samenleving te midden van de krachten van overheid en markt fier kan opereren. De kennis die besloten ligt in actieve deelname aan de samenleving verdient het om als zodanig gezien en benut te worden. Dit vraagt van een overheid in een crisissituatie niet om terugdeinzen en controle, maar om vertrouwen in haar burgers om bij te dragen aan de oplossing.”
Doe mee!
Zelfonderzoek Netwerk Nederland wacht niet af wat er met het rapport gebeurt. Ons netwerk is nu al actief bezig met het opzetten van een dergelijke infrastructuur voor burgerwetenschap rondom gezondheid. Doe mee!
